* Dane DEM w mapach Garmin
     Uczciwie przyznaję, że dawno nie korespondowałem ze Staszkiem Kozickim - autorem cgpsmappera. Sądzę jednak, że w materii DEM (digital elevation model - Numeryczny Model Terenu) nic się nie zmieniło. Zresztą nieważne. Tak czy inaczej - czy to z braku naszej wiedzy, czy też braku takiej funkcji w cgpsmapperze - freewarowe mapki turystyczne czy topograficzne - w tym Topo_PL_100 nie zawierają danych DEM.
     Coraz większy wysyp nowoczesnych map turystycznych - w tym m.in. Topo Slovakia v2 czy Czech Topo 1.2o z dokładnymi danymi DEM, a także polityka Garmina polegająca na dodawaniu - począwszy od 2008r - do wybranych map bazowych danych DEM* zachęciła mnie do bliższego zapoznania się z funkcjami jakie oferują mapy z DEM.
    Tym krótkim artykułem postaram się odpowiedzieć na pytania:
  • Czym różnią się mapki z DEM od "zwykłych" map?
  • Czy to przydatne informacje i jak je wykorzystać w MapSource i w odbiorniku?
   Pierwsze co możemy zauważyć po zainstalowaniu w MapSource szczególowej mapy z danymi DEM to fakt, że MapSource "pod kursorem" pokazuje nam na całym obszarze mapy wysokość wskazanego punktu (a nie tylko na warstwicach - jak to ma miejsce w zwykłych mapach) :

DEM-1.jpg (106211 bytes)

Co ważne, dane DEM są również uwzględniane przy projektowaniu waypointów:

DEM-2.jpg (106329 bytes)

 
   To w zasadzie jedyne zmiany jakie występują w MapSource - związane z wprowadzaniem danych DEM do mapy.

   A co w odbiorniku?

   W celu pokazania różnic, załadowałem do odbiornika zwykłą "Topo_PL_100" i wymusiłem położenie kursora gdzieś na Slowacji (1), po czym wskazałem pobliską przełącz (2) i wykonałem polecenie Nawiguj->Wedlug dróg (3)

dem1.jpg (21634 bytes) 1 dem2.jpg (22245 bytes) 2 dem3.jpg (20932 bytes) 3
   po czym przeszedlem (PAGE) w ekran Trasy aktywnej (4) oraz wywołałem MENU, które wygląda tak (5):
dem4.jpg (12239 bytes)  4 dem5.jpg (15198 bytes)  5
   Następnie wgrałem do odbiornika zarówno Topo_PL_100, którą zostawiłem jako aktywną oraz komercyjną Slovakia Topo v.2, którą wyłączyłem. Ponownie zaprojektowałem tą samą trasę i przechodząc na ekran trasy aktywnej nacisnąłem MENU. (6) Oto co zobaczyłem:

 Wniosek:  Załadowanie do odbiornika map z danymi DEM uaktywnia dla tras opcję: "Profil wysokości".

dem6.jpg (16106 bytes) 6
 
    Wybór tej opcji pozwala nam na obejrzenie takiego widoku jak na prawo (7):

  Pamiętając że mapa Słowacji była wyłączona, a trasa została skalkulowana na zwykłej Topo_pl_100 mamy kolejny  wniosek:   Dane DEM zachowują w odbiorniku swoją aktywność niezależnie od tego czy aktywna jest mapa, w której te dane się znajdują

dem7.jpg (14824 bytes)  7
   Przesuwając kursor na profilu (8) i naciskając ENTER przełączyłem się na ekran mapy, na którym pokazana jest lokalizacja punktu (9) wybranego na profilu. Powrót z ekranu mapy do profilu - następuje przyciskiem QUIT
dem18.jpg (14816 bytes)  8 dem8.jpg (23224 bytes) 9
   Podobnie jak w MapSource - wskazanie dowolnego punktu, nawet poza warstwicami zapewnia informację o wysokości (10), ale w przeciwieństwie do MapSource - nawet po przełączeniu na oryginalną mapę (11) zawierającą DEM zaprojektowany "pod kursorem" waypoint nie zawiera takiej informacji  (12).

dem9.jpg (18364 bytes) 10  dem10.jpg (21584 bytes) 11 dem11.jpg (19312 bytes) 12
    Co zyskaliśmy dzięki informacją DEM w zakresie profilu trasy aktywnej już wiemy. Czas sprawdzić co z trasami "projektowanymi". Na wstępie małe przypomnienie z zasad obsługi tras w odbiorniku turystycznym: Nieważne, czy dana trasa została przygotowana w odbiorniku czy w MapSource - odbiornik i tak zapamiętuje ją wyłącznie w postaci lokalizacji punktów: "START" i "END" + ewentualnie punktów pośrednich "VIA", a nie jako trasę typu "zakręt po zakręcie". Aby zobaczyć trasę "zakręt po zakręcie" musimy na podglądzie trasy uruchomić opcję Nawiguj. Odbiornik skalkuluje nam wówczas:
  • dojazd z aktulanej lokalizacji kursora do punktu START
  • trasę właściwą z punktu START do punktu END przez punkty VIA
   Tyle tytułem przypomnienia. Wracamy do DEM.
    Przygotowałem małą trasę składającą się tylko z dwóch punktów ( 13 ), po czym wybierając podgląd (Mapa) trasy zobaczyłem - zgodnie z zasadami opisanymi powyżej - linię prostą ( 14 ). dem12.jpg (15051 bytes)  13 dem13.jpg (22292 bytes)  14
   Poprzez QUIT wróciłem do ekranu trasy i wywołałem MENU (15), gdzie wśród różnych opcji dostrzegłem znajomą: "Profil wysokości". Wybór tej opcji przyniósł pewną niespodziankę. Odbiornik zapytał (16) czy chcę zobaczyć profil "na krechę" (Use Off Road Data) czy wg trasy skalkulowanej po drogach (Use Road Data). dem14.jpg (20266 bytes)  15 dem15.jpg (15714 bytes)  16
   Wybrałem opcję "Use Road Data" i na profilu (17) zaznaczyłem dowolny punkt (ENTER). Zgodnie z oczekiwaniami zobaczyłem trasę skalkulowaną po drogach (18) z kursorem odpowiadającym lokalizacji wybranego punktu na profilu wysokościowym.
dem16.jpg (14503 bytes)  17 dem17.jpg (22260 bytes)  18
    I to by było na tyle. W sprawie DEM nic więcej nie wykryłem. Czy to potrzebne funkcje? Każdy musi sobie sam odpowiedzieć na to pytanie. Na pewno dla tych, którzy odbiornik GPS wykorzystują wyłącznie jako mapnik, wyłącznie jako lokalizator, dane DEM niczego nowego nie wnoszą. Dla takich osób będzie to tylko gadżet. Natomiast użytkownicy odbiorników GPS, którzy cenią sobie wszelkie funkcje związane z szeroko pojętym "komputerem podróży" bez wątpienia skorzystają na tej nowej funcji map. Owszem analiza zagęszczenia warstwic daje nam zupełnie klarowny obraz trudności wysiłkowej zaplanowanej trasy, ale na profilu widać to jakby czytelniej no i szybciej. Takie przynajmniej odniosłem wrażenie. Nie bez znaczenie też pozostaje fakt, że wygenerowanie trasy do analizy przebiega sprawniej i sensowniej opcją: Profil wysokości -> Use Road Data niż opcją Nawiguj.
  
    A co w Polsce?

    Prawdziwie sensowne wykorzystanie danych DEM w Polsce będzie możliwe dopiero po ukazaniau się komercyjnej mapy Topo_PL. Póki co musimy cieszyć się substytutem jakim są dane DEM, w które Garmin - począwszy od 2008r wyposaża niektóre swoje mapy bazowe*

   Dane są dość lichej jakości (19) - w końcu to tylko ok. 75 MB dla całego świata,  pozwalają jednak z grubsza ocenić co nas czeka na wycieczce (20,21) no i pozwalają wygenerować z pamięci trasę "Use Road Data".

dem22.jpg (19374 bytes)  19 dem23.jpg (27116 bytes)  20 dem24.jpg (15401 bytes)  21

UWAGA: Skale wysokości i odleglości na ekranie profilu trasy są oczywiście konfigurowalne.

--------------------------
*) Uproszczone dane DEM - w takiej postaci w jakiej Garmin dodaje je do mapy bazowej Colorado można pobrać z sekcji Download.
-------------------------------
LR X-2007 I-2008